بررسی اثر عصاره گیاه شیرین بیان بر روند تنظیم ژن aflr و روند تولید آفلاتوکسین در قارچ آسپرژیلوس پارازیتیکوس به روش real time pcr

هدف: آفلاتوکسین در صنایع غذایی، دامپروری و حوزۀ پزشکی اهمیت دارد و آسیب‏های اقتصادی فراوانی را سبب می‏شود. مطالعات زیادی روی عصاره‏ها و ترکیبات گیاهی برای کاهش رشد میکروارگانیسم‏های مولد آفلاتوکسین، عدم تولید سم توسط این ارگانیسم‏ها و سرکوب نمودن ژن اصلی مولد این توکسین یعنی aflr در جریان است. از گیاهانی دارای اهمیت در طب سنتی ما که آثار ضد میکروبی از خود نشان داده، شیرین بیان است. هنوز گزارشی از آثار یا مکانیسم‏های اثر آن بر قارچ‏های آسپرژیلوس مولد آفلاتوکسین وجود ندارد. مطالعۀ کنونی به بررسی اثر عصاره شیرین بیان بر مهار رشد آسپرژیلوس پارازیتیکوس و بیان ژن alfr توسط این ارگانیسم می‏پردازد. مواد و روش‏ها: پس از کشت آسپرژیلوس پارازیتیکوس در محیط محرک تولید آفلاتوکسین، حداقل غلظت بازدارندگی از رشد قارچ تحت اثر عصارۀ شیرین بیان اندازه‏گیری شد. غلظت آفلاتوکسین در محیط‏های کنترل و تیمار شده به روشhplc  سنجیده شد. همچنین این قارچ از محیط محرک توکسین جدا و mrna آن استخراج شد. سپس با استفاده از آغازگرهای عمومی cdna آن سنتز و تغییر در بیان ژن aflr به‏طور کمّی و با استفاده از pcr در زمان واقعی بررسی شد. در نهایت تجزیه و تحلیل آماری توسط spss نسخه 14 صورت گرفت. نتایج: با افزایش غلظت عصاره شیرین بیان میزان تولید میسلیوم قارچ کاهش ‏یافت. بیشترین میزان مهار کنندگی از رشد قارچ در غلظت 500 میلی‏گرم بر میلی‏لیتر مشاهده شد. تجزیه و تحلیل نتایج hplc نشان داد که مؤثرترین غلظت عصاره شیرین بیان، غلظت 10 میلی‏گرم بر میلی‏لیتر بود که باعث مهار تولید توکسین به میزان 99/99 درصد شد. سنجش کمّی بیان ژن aflr تحت تأثیر عصاره شیرین بیان نشان داد که بیان این ژن تا میزان 40 درصد مهار شده است. نتیجه‏گیری: به‏طور کلی عصاره شیرین بیان می تواند به‏طور چشمگیری تأثیرات مهارکنندگی بر بیان ژن aflr و تولید آفلاتوکسین در قارچ آسپرژیلوس پارازیتیکوس داشته باشد.